Welkom bij het Trajectum jaarverslag 2024!
Het jaarverslag bestaat uit twee hoofdonderdelen: het kwaliteitsrapport en het bestuursverslag. Klik op één van de onderdelen om te beginnen.
Via het menu onderaan (☰) kun je navigeren door de verschillende hoofdstukken.
Trajectum kwaliteitsrapport 2024
Welkom! Dit is het Trajectum kwaliteitsrapport 2024.
Reflecteren op kwaliteit betekent kijken naar wat goed gaat, waar we van leren en hoe we samen verder bouwen. Dit kwaliteitsrapport over 2024 sluit naadloos aan op onze ontwikkelagenda, gebaseerd op drie pijlers: effectieve behandeling, beste werkgever en zuinig met alles en iedereen.
Terugblik
2024 was een jaar van groei en verbinding. We vierden ons 20-jarig bestaan – een moment om stil te staan bij wie we zijn en wat we samen bereiken. Het gaf energie aan onze missie om de beste zorg te bieden in een veilige omgeving, met medewerkers die zich verbonden voelen aan Trajectum. Minder afhankelijk worden van zzp’ers was hierin een belangrijk streven, en de kracht van samen vieren hielp ons bij het versterken van die verbinding.
Effectieve behandeling betekent expliciteren van clientvragen en deze goed laten aansluiten bij passende antwoorden binnen zorgtrajecten. Hiermee kan voorspelbaarheid gecreëerd worden voor cliënten én medewerkers. Ons modulaire behandelmodel helpt hierbij en brengt rust in het traject. Het biedt cliënten structuur en ondersteunt professionals bij de inzet van hun expertise. De komende jaren blijven we hierin verder ontwikkelen, zodat we de juiste zorg op het juiste moment bieden.
Vakmanschap stond centraal. Investeren in opleiding en ontwikkeling gaf medewerkers het vertrouwen en de tools om in dit complexe vak te excelleren. Dit straalde niet alleen uit naar cliënten, maar versterkte ook de teamsamenwerking. Ons verhaal – waar we voor staan en wat we doen – is in 2024 helderder naar voren gekomen, zowel intern als extern. Dat droeg bij aan een gezonde financiële basis en bood ruimte om te investeren in vastgoed en de toekomstbestendigheid van onze organisatie.
Bij Trajectum zijn we denkers en doeners, puzzelaars die samen tot de beste oplossingen komen. We geloven in de kracht van verschillende perspectieven en blijven zoeken naar de gedeelde kern. Dit vraagt om continu leren en aanpassen. Elke dag een stap vooruit maakt dat we, terugkijkend, een grote sprong hebben gemaakt in professionalisering en kwaliteit.
Vooruitblik
De uitdagingen blijven. De arbeidsmarkt staat onder druk en we willen blijven vernieuwen. Blended zorg is een voorbeeld van hoe we dat doen: modules die cliënten samen met hun behandelaar doorlopen, in een hybride vorm die flexibiliteit en effectiviteit combineert. Dit is een richting die we verder gaan ontwikkelen.
Samen bouwen we aan een toekomst waarin kwaliteit, innovatie en betrokkenheid hand in hand gaan.
Raad van bestuur
Dick de Wit, Inge van Balkom en Suzanne Leijendekkers
Introductie
We schrijven het kwaliteitsrapport aan de hand van de vijf pijlers:
1. Veiligheid en persoonsgerichte zorg
2. Vakmanschap
4. Intern en extern samenwerken
De pijlers vormen de basis van het Trajectum kwaliteitskader dat in 2022 is opgesteld. Het is een samenvoeging van de kwaliteitseisen uit drie verschillende sectoren waarmee Trajectum te maken heeft: de forensische zorg, de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg. Onderstaand filmpje legt dit in het kort uit.
Meer informatie over ons zorgaanbod en werkgebied vind je op de website van Trajectum.
Implementatie forensisch kwaliteitskader
Trajectum heeft het forensische kwaliteitskader samen met het VGN kwaliteitskompas en het GGZ kwaliteitsstatuut gebundeld in het Trajectum kwaliteitskader. De route van implementatie van het kader is in onderstaand figuur weergegeven. Er is al veel gedaan, en er zijn ook nog stappen te zetten.
In ons streven naar 100% compliancy in 2028 hanteren we de systematiek van zelfreview om het jaar daarop 100% compliant te zijn. Inmiddels voldoen we aan de eisen uit pijler 5, en op pijler 4 hebben we alleen nog aanscherping van het beleid nodig op onderwerp 3.
In 2024 deden we zelfreview op pijler 1. In 2025 willen we 95% compliant zijn op pijler 1, omdat we wachten met het beleid anderstaligen op wat het programma Kwaliteit Forensische Zorg (KFZ) gaat opleveren dat ons van dienst kan zijn. KFZ doet in 2025 een verkenning op behoefte uit het veld.
Om onze compliance te monitoren maken we gebruik van de compliance module. Met de compliance module in ons documentbeheersysteem, die ondersteunend is aan het gesprek over de onderdelen van het kwaliteitskader, hebben we in kaart gebracht in welke documenten staat beschreven hoe we voldoen aan de pijlers van het kwaliteitskader. Aan elk onderdeel is onderbouwende documentatie gekoppeld.
We maken steeds meer gebruik van digitale tools om onze PDCA-cyclus te monitoren. Onze jaarplannen maken we op basis van de A3-methodiek en verbetermaatregelen worden vastgelegd in het verbeterregister.
Trajectum is ISO gecertificeerd. Met de jaarlijkse ISO-audit wordt getoetst of we aan alle ISO-eisen voldoen. Zo werken we samen aan een consistent hoge kwaliteit van zorg en bedrijfsvoering.
In 2024 heeft wederom een tussentijdse ISO-audit plaatsgevonden. Beheren, actualiseren en delen van organisatie specifieke kennis en de actualiteit van de documenten kan beter. Ook is geobserveerd dat de lokale Melding Incidenten en Ongevallen (MIO) Commissie beter kan functioneren. Hiertoe is in 2024 gestart met een verbetertraject dat in 2025 zijn vruchten zal afwerpen. De ISO-audits helpen ons om processen te verbeteren en aantoonbaar te voldoen aan wet- en regelgeving, waar het kwaliteitskader er één van is. We zijn trots op onze transparantie en de inzet van onze collega’s voor continue verbetering.
Klik hieronder op een van de zes blokken om naar het desbetreffende hoofdstuk te gaan. Je kunt ook in chronologische volgorde door het jaarverslag lopen d.m.v. de pijlen in de balk onderaan.
Ons zorgaanbod
Trajectum biedt kortdurende extramurale zorg en 24-uurs intramurale zorg aan mensen met een lichte verstandelijke beperking en onbegrepen, risicovol gedrag, al dan niet binnen een forensische setting (SG)LVB.
Organisatorisch gezien is de zorg van Trajectum verdeeld in:
Het zorgaanbod van Trajectum is heel divers. Zo behandelt Trajectum cliënten die naast een lichte verstandelijke beperking ook een auditieve beperking hebben: zij zijn bijvoorbeeld slechthorend of doof. Dit is een bijzondere doelgroep die specifieke zorg nodig heeft. Naar het Specialistisch zorgaanbod doven.
Pijler 1: Veiligheid en persoonsgerichte zorg
De pijler ‘Veiligheid en persoonsgerichte zorg’ gaat over de balans tussen veiligheid en persoonsgerichte zorg. We willen ervoor zorgen dat cliënten zichzelf of anderen geen schade aandoen en zich kunnen ontwikkelen op weg naar een zo zelfstandig mogelijk leven. Dat doen we door zorg zo persoonsgericht mogelijk aan te bieden. Hierbij werken we volgens onze eigen visie op zorg, zoals die hierbij afgebeeld is. Het programma Modulair behandelen is erop gericht om steeds meer in zorgtrajecten werken.
Terugblik 2024
Het programma Modulair behandelen is een omvangrijk programma waarin zorginhoud, bedrijfsvoering, ICT en multidisciplinair samenwerken in zorgtrajecten. Dit doen we samen met vele collega’s. Door de druk op de zorg was het niet altijd eenvoudig om bij elkaar te komen. Mede daarom heeft het programma wat vertraging opgelopen.
De nieuwe Visie op Zorg is uitgewerkt en wordt begin 2025 vastgesteld.
Ontwikkelpunten binnen deze pijler voor 2025
-
Dossiers op orde en het verkennen van de mogelijkheden van spraakgestuurd rapporteren;
-
Het modulair behandelen doorontwikkelen, waaronder een beschrijving van de leefklimaten per afdeling (zie het schuifjesmodel);
-
Op- en afschalen zorg; doorontwikkeling somatiek, stepped care;
-
W&A gaat leerlijnen ontwikkelen: hout, keuken, tuin met certificering zodat het erkende leer-werktrajecten kunnen worden.
Ontwikkeling leefklimaat als basis van het modulair behandelen
Schuifjes, wat zijn dat?
Elien Neimeijer van het Kenniscentrum van Trajectum ontwikkelt een model om leefklimaten inzichtelijk te maken en daarmee de bejegening aan te passen aan de behoefte van cliënten.
Het leefklimaat wordt gezien als basisbouwsteen voor effectieve klinische (forensische) zorg. Leefklimaat omvat het vormgeven van het alledaagse leven van cliënten. Behandeling kan niet effectief zijn als een therapeutisch leefklimaat, als basisvoorwaarde, ontbreekt. Een therapeutisch leefklimaat zorgt voor de vervulling van psychologische basisbehoeften van cliënten, zoals omschreven in de zelfdeterminatietheorie. Deze motivatietheorie, stelt dat mensen – naast hun fysieke behoeften (bed, bad, brood) – ook drie essentiële psychologische basisbehoeften hebben: de behoefte aan autonomie, betrokkenheid (of: verbinding) en competentie (ABC). Het ontwikkelingsniveau van cliënten bepaalt hoe we tegemoetkomen aan deze behoeften. Wanneer deze basisbehoeften gefrustreerd worden, ontstaat vaak probleem- of risicovol gedrag uit pijn en angst. Vandaar dat binnen het gedachtegoed van ‘leefklimaat’ gefocust wordt op responsieve en veilige relaties met sociotherapie (ondersteuning), groei (competentie), structuur en grenzen, omgang met elkaar en de leefomgeving (sfeer) en afwezigheid van repressie. Of kortom: de factoren waaruit het leefklimaat is opgebouwd.
Binnen deze factoren zijn verschillende accenten te leggen die de bejegening door sociotherapeuten aan cliënten expliciet maken. Om teams te helpen hier woorden aan te geven, hebben we het mengpaneel ontwikkeld: “Van een sociotherapeut wordt verwacht dat hij als een DJ zijn handelen continu finetuned op dat wat cliënten nodig hebben, afhankelijk van hun ontwikkelingsniveau en risicoprofiel schuivend van individueel naar meer groepsgericht. De schuifjes moeten per cliënt, per moment en per situatie verschillend worden afgesteld om de juiste mix tussen bejegenen, behandelen en beveiligen te vinden in het leefklimaat”. Het mengpaneel vormt de basis voor het expliciet maken van het leefklimaat.
Interview met Jori Slinkman, coördinator vitaliteit
‘Aandacht voor leefstijl vraagt nieuwe routines’
Terwijl Jori in een telefonisch interview vertelt over de aandacht voor vitaliteit binnen Trajectum, maakt hij intussen buiten een wandeling. “Zo pak ik meteen mijn beweegmoment en een frisse neus”, geeft hij aan. Met deze actie toont de coördinator Vitaliteit een mooi voorbeeld van hoe je met kleine aanpassingen in de dagelijkse routine al gezonder kunt leven. “Op onze locaties hebben we nog een hele weg te gaan, maar de eerste stappen zijn gezet.”
Als persoonlijk begeleider viel het Jori al op dat veel cliënten een inactieve leefstijl hebben en dat hun eetgewoonten ook niet optimaal zijn. “Terwijl gezonde voeding en voldoende beweging echt helpen om beter in je vel zitten”, stelt de leefstijlspecialist. Na een master sport- en beweging innovatie besloot hij er binnen Trajectum werk van te maken. “Ik schreef een visie en projectplan en ben in 2024 aangesteld als coördinator Vitaliteit. Sindsdien trek ik regelmatig de organisatie in om samen met collega’s op de groepen een leefstijlverandering in gang te zetten. Dat doen we vanuit de pijlers voeding, bewegen, mentale gezondheid en middelengebruik.”
Gezond leefklimaat
“Aandacht voor vitaliteit pakt niet alleen positief uit voor cliënten, het draagt ook bij aan de duurzame inzetbaarheid van zorgcollega’s”, geeft Jori aan. “Zij hebben een voorbeeldfunctie en creëren de basis voor een gezond leefklimaat. Hoe ziet een dag eruit, van het moment van opstaan tot het naar bed gaan? Waar is ruimte voor beweging of het samen koken van een smakelijke en voedzame maaltijd? Kleine dingen maken al verschil: volkorenbrood op tafel, minder suiker in de koffie, een potje voetballen met elkaar of een wandeling maken. Op Groot Hungerink hebben we een watertap neergezet, waar cliënten en medewerkers een bidon kunnen vullen. Als gezonder en duurzamer alternatief voor blikjes frisdrank.”
Elkaar prikkelen
Jori wil geen betutteling en niets verplichten. “De uitdaging is om elkaar te prikkelen met alternatieven. De hele samenleving stoeit met de nadelen van verschijnselen als gemaksvoedsel en beeldschermen. Tegelijk bieden sociale media ook leuke manieren om in beweging te komen of gezonder te eten. Ook binnen Trajectum ontstaan mooie initiatieven. Door die breed te delen, leren we van elkaar en kunnen we gewoontes veranderen. Goed voorbeeld is afdeling De Iep op Boschoord: daar laten ze zich inspireren door de Positieve Gezondheid-benadering van Machteld Huber. Al bij de intake richten zij zich samen met de cliënt op kleine stapjes die bijdragen aan gezondere routines in het dagelijkse leven.”
Pijler 2: Vakmanschap
De pijler ‘Vakmanschap’ houdt in dat onze medewerkers weten wat er van ze verwacht wordt. En dat we ervoor zorgen dat iedereen de juiste kennis en opleiding heeft en de mogelijkheid om die kennis ontwikkelen.
Terugblik 2024
De functiebeschrijvingen van begeleider, persoonlijk begeleider en senior persoonlijk begeleider zijn gemaakt. En er is hiervoor een zorgvuldig proces doorlopen met medewerkers en de Interne Bezwaren Commissie (IBC). Dit wordt in Q1 2025 afgerond.
Het programma ‘medewerker centraal’ heeft een aantal projecten afgerond en geïmplementeerd. Waaronder het inwerkprogramma leidinggevende en de jaargesprekmethodiek. In 2025 zullen nog meer goede ideeën van medewerkers projectmatig uitgewerkt worden.
In 2024 is het opleidingsplan goedgekeurd. Daarnaast is een verbeterde samenwerking tussen opleiden en de praktijk binnen Trajectum gerealiseerd. Onderzoeksvragen uit het primair proces worden gekoppeld aan HBO- en WO studenten die graag bij ons stage willen lopen. Praktijkcoördinatoren werken hard om studenten hun BBL-trajecten soepel te laten doorlopen.
Wij zijn intensief betrokken geweest bij het forensisch AD traject bij Saxion Hogeschool.
Bij de training middelengebruik wordt een zorgprofessional met ervaringsdeskundigheid (ZME) ingezet.
Het opvangteam voor en door collega’s na ingrijpende gebeurtenissen wordt zeer gewaardeerd. Desondanks horen we met regelmaat dat medewerkers niet van het bestaan weten, totdat ze er na een incident op gewezen worden. In 2024 is gestart met het delen van vier ervaringsverhalen op intranet. De reacties hierop waren heel positief. De medewerkers die zijn geïnterviewd hebben zich op prachtige wijze kwetsbaar opgesteld door hun verhaal te delen.
Trajectum heeft besloten per 1 januari 2025 te stoppen met de inzet van zzp’ers, tenzij de zorg in gevaar komt. Dat heeft gevolgen voor de bezetting in het primair proces.
Ontwikkelpunten 2025
-
Cultuur van leren en ontwikkelen blijvend stimuleren, door inzet intervisie;
-
Leiderschapsprogramma voor middenkader en directie en raad van bestuur;
-
Leerlijnen in opleidingsplan;
-
De bezetting in de teams staat onder druk vanwege het besluit te stoppen met de inzet van zzp’ers. Dit besluit, dat voortvloeit uit veranderende wetgeving, vraagt om een zorgvuldige afweging tussen bedrijfsvoering en de kwaliteit van zorg. We blijven deze balans nauwlettend monitoren en zullen ingrijpen zodra de continuïteit of kwaliteit van zorg in gevaar komt. In dergelijke situaties geven we altijd prioriteit aan kwaliteit, zelfs als dit zou indruisen tegen de geldende wetgeving. Daarnaast zetten we ons in voor soepele inwerktrajecten en het behoud van medewerkers. Dit doen we door actief het gesprek aan te gaan over wat zij belangrijk vinden in de balans tussen werk en privé;
-
Op verschillende manieren zijn we op zoek naar het creëren van een flexibele schil met goed toegeruste krachten, dit doen we in samenhang in verschillende initiatieven met omliggende zorgaanbieders in de regio. (zie pijler 4 samenwerken);
-
Opvangteam blijvend inzetten en doorgaan met het delen van verhalen. We willen starten met preventieve teambezoeken en uitleg geven over opvang na ingrijpende gebeurtenissen.
Interview met John Bierhof, trainer/begeleider
‘Bewust werken, observeren en waarnemen’
Wat is vakmanschap als je werkt met mensen die mogelijk risicovol gedrag vertonen? Met zijn 23 jaar ervaring bij Trajectum weet John dat zelfvertrouwen, empathie en bewust werken essentieel zijn. “Naast kennis en vaardigheden heb je vooral het vermogen nodig om bij jezelf en de ander te blijven observeren en waarnemen”, stelt de coördinator agressie- en conflicthantering (ACH). “Want in dit werk is niets vanzelfsprekend.”
Door de aard van het werk en de wetgeving rondom zorg en dwang zijn veiligheid en forensische scherpte een structureel punt van aandacht binnen Trajectum. John omschrijft het als bewust werken. “Bij onze trainingen leren mensen weloverwogen te handelen als zich een verbaal of fysiek incident voordoet. Toch is de basis een bepaalde opmerkzaamheid. Beseffen waar je werkt en met wie, zonder de hele dag gespannen over je schouder te kijken. Het is vooral een bewuste manier van zijn. Door bij cliënten oog te hebben voor kleine veranderingen of signalen, krijg je kansen om situaties positief te beïnvloeden. Zodat emoties of spanningen minder snel oplopen en escaleren.”
Escalaties voorkomen
“Bij de trainingen en terugkomdagen oefenen we uiteraard met situaties die wél uit de hand dreigen te lopen”, vertelt John. “De grootste winst daarvan is het groeiende zelfvertrouwen en inzicht van medewerkers. Zij staan anders op de werkvloer als ze weten wat ze kunnen en mogen doen als het nodig is om te begrenzen. Als zij dat zelfvertrouwen combineren met empathie en bewust werken, kan dat helpen om escalaties te voorkomen zonder dat fysiek ingrijpen nodig is. Gedragsherkenning en verbale interventietechnieken zijn daarom net zo belangrijk als het aanleren van humane controletechnieken (HCT). Die fysieke grepen zijn alleen noodzaak als je cliënten moet vastpakken bij een risicovol incident.”
Jezelf en de ander bevragen
Door krapte op de arbeidsmarkt zien John en zijn team vaker onervaren jonge mensen en zij-instromers op de trainingen. “Ook dan begint veiligheid bij bewust leren werken, observeren en waarnemen. Elkaar als mens zo goed mogelijk leren kennen: wie zijn je cliënten en wie zijn je collega’s? En: wie ben je zelf? Want je moet ook kunnen reflecteren op je eigen professionele houding en gedrag. Het hoort bij de dynamiek van dit werk om jezelf en de ander te blijven bevragen. Op de werkvloer is het belangrijk om informatie te delen en onderbuikgevoelens bespreekbaar te maken. Forensische scherpte is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.”
Pijler 3: Organisatie van zorg
De pijler ‘organisatie van zorg’ gaat over de manier waarop we werken. We zorgen dat alles aanwezig is om goede zorg te bieden. Naast beleid zijn de onderliggende processen beschreven.
Terugblik 2024
In 2024 is veel aandacht uitgegaan naar de organisatietransitie om in twee regio’s en met een stafafdeling te gaan werken. We zijn gestart met het werken volgens de A3 systematiek.
In 2024 is het KMS geïmplementeerd. Het digitale verbeterregister helpt ons om de voortgang van verbeteracties te monitoren en evalueren. De opvolging hiervan kan beter. Daar gaan we in 2025 mee aan de slag.
In 2024 zijn de meeste kwaliteitsdocumenten omgezet naar interactieve documenten en alle nieuwe documenten worden direct interactief gemaakt. Dit blijven we doen in 2025. Het tijdig actualiseren van documenten blijft een aandachtspunt.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
De regie op het melden en analyseren is vergroot, waardoor in de teams goed geleerd en gereflecteerd wordt. Het leereffect van incidenten in de volle breedte van de organisatie kan nog worden verbeterd.
In 2024 vond geen leef- en werkklimaatonderzoek plaats. Dat doen we één keer per twee jaar en volgt weer in 2025.
Trajectum is in 2024 ook weer CCAF gecertificeerd.
Het project Trajectum Rookvrij is gestart in 2024 met een hiervoor aangestelde projectleider. In 2025 wordt het beleid vastgesteld en gaan we starten met de uitvoering ervan.
In 2024 zijn 18 wetenschappelijke publicaties gepubliceerd, door één of meerdere onderzoekers van Trajectum. Onderzoek | Trajectum
In 2024 zijn brainstormsessies gehouden om te komen tot een digitale strategie voor Trajectum. Hieruit is een conceptstrategie gemaakt die in 2025 definitief wordt vastgesteld. En waar we mee aan de slag gaan.
Alle ambulante teams hebben de implementatiesessies doorlopen en zijn begonnen met het opschalen van blended zorg binnen hun team. De werkafspraken vormen de basis voor deze opschaling. De meeste teams hebben inmiddels ook de intervisie afgerond. Daarnaast is het digitale zorgaanbod verder uitgebreid met nieuwe modules, hulpmiddelen en vragenlijsten die specifiek zijn afgestemd op de doelgroep, wat bijdraagt aan een continue verbetering van de zorg.
Cliënten op weg helpen met blended behandeling
De samenleving digitaliseert en daar beweegt de zorg in mee. Trajectum streeft ernaar binnen de ambulante tak waar mogelijk blended zorg te bieden. Daarom is in 2024 de implementatie van het eHealth-platform Jouw Omgeving verder uitgerold en zijn de eerste ervaringen van gebruikers geëvalueerd. Daaruit blijkt dat de combinatie van fysieke ontmoetingen en online ondersteuning nog een ontdekkingstocht is, waarin cliënten de kans krijgen meer eigen regie te nemen.
Thuis nog eens rustig nalezen wat er is besproken tijdens een behandelafspraak, online werken aan oefeningen of het dagboek invullen: Jouw Omgeving biedt cliënten de mogelijkheid om op hun eigen tijd en plek bezig te zijn met hun behandeling. Naarmate het eHealth-platform vertrouwder wordt, kan het vaker worden ingezet, om zo de zorg toegankelijker te maken. Zo ver is het nog niet, want uit een afstudeeronderzoek onder cliënten blijkt dat zij nog niet altijd goed op de hoogte zijn wat ze allemaal met Jouw Omgeving kunnen. Een deel pakt het vrij makkelijk op, anderen vinden het moeilijk om digitaal te werken omdat ze het niet altijd goed begrijpen.
Samen online
“Door de introductie van Jouw Omgeving kunnen wij onze cliënten meenemen in het leren werken met digitale middelen”, zegt beleidsmedewerker Anouk Veltmann, die betrokken is bij de implementatie van blended zorg. “Soms zitten medewerkers naast de cliënt om samen online oefeningen of opdrachten op het platform te doen en ook dat is een vorm van blended behandelen. Door cliënten te begeleiden in een meer digitale zorgomgeving, leren zij mee te doen in een samenleving die steeds verder digitaliseert. De nadruk bij implementatie lag het afgelopen jaar nog vooral op de behandelaars. Ook zij moesten wennen aan de nieuwe werkwijze en zijn toegerust om cliënten stap voor stap mee te nemen in blended zorg.”
Verdieping behandeling
De cliënten die al wat vertrouwder zijn met Jouw Omgeving, geven aan het fijn te vinden dat ze thuis via het platform nog eens rustig kunnen nalezen wat er is besproken bij hun behandelafspraken op locatie. Dat vergroot het gevoel van betrokkenheid en eigen regie. Ook geven deze cliënten aan dat ze graag de online opdrachten doen die hun behandelaar heeft klaargezet in de app. “En ze zijn enthousiast over de dagboekfunctie”, weet Anouk. “Als cliënten iets kwijt willen over lastige of juist leuke gebeurtenissen, kunnen ze dat online meteen makkelijk invullen. De behandelaar komt er dan later bij een afspraak op terug en dat geeft verdieping aan het behandeltraject.”
Ontwikkelpunten 2025
-
Uitvoeren nieuwe meetronde leef- en werkklimaat onderzoek en cliënttevredenheidsonderzoek ambulant.
-
Aanpassen professioneel statuut op basis van de inrichting van het modulair behandelen en de doorontwikkeling stepped care.
-
Vaststellen en uitvoeren digitale strategie en innovatie vanuit ontwikkelagenda.
-
Voortzetten leerstoel; wetenschappelijk onderzoek met daarbij ook de kleine onderzoekslijn gericht op interessante kleinschalige vragen uit de praktijk.
-
Doorontwikkelen werken met de A3 systematiek.
-
Doorgaan met het uitvoeren van de green deal.
Interview met Hans Broeksema, coördinator duurzaamheid
‘Goed op gang met bewustwording én concrete acties’
Na ondertekening van de Green Deal Duurzame Zorg in oktober 2023, zette Trajectum in 2024 belangrijke stappen op weg naar een gezonde, groene en klimaat neutrale organisatie. Coördinator Hans Broeksma kijkt terug op een prima startjaar. “De eerste Green Teams zijn opgericht, er ligt een ambitieuze routekaart voor bouwtechnische maatregelen en er zijn al verschillende duurzame pilots gestart die inzicht geven in wat werkt of beter kan.”
Bewustwording was in 2024 een kernthema bij het vertalen van de Green Deal naar concrete acties rondom duurzame zorg. “Het begint met nadenken over reisbewegingen, eetgewoonten op de groepen, gebruik van materialen en hoe we omgaan met energie en afval”, stelt Hans. “Als collega’s daar zelf mee aan de slag gaan, komt er een beweging op gang. Dat zien we gebeuren bij de Green Teams die op verschillende locaties zijn gestart. Vanuit hun eigen enthousiasme en ideeën jagen zij kleine, haalbare stappen aan, zoals vaker vegetarisch eten, vaker de fiets pakken, het afval beter scheiden en zuiniger zijn met energie.”
Technische maatregelen
“Thema’s als woon-werkverkeer zijn ook organisatiebreed opgepakt, bijvoorbeeld door het onderzoeken van leasefiets-opties en het uitvoeren van de verplichte WPM-rapportage (werkgebonden personenmobiliteit, red.)”, vertelt de duurzaamheidscoördinator. “Bovendien zijn voor de meeste Trajectum-locaties routekaarten ontwikkeld met bouwtechnische maatregelen, variërend van isolatie en ledverlichting tot het investeren in zonnepanelen en warmtepompen. Verder draaiden we op Groot Hungerink een pilot met de Milieuthermometer Zorg, een instrument om onze bedrijfsvoering te verduurzamen. Binnenkort zijn de eerste audits voor certificering. Als dat rond is, volgt een uitrolplan om deze aanpak ook op andere locaties in te zetten.”
Gewoonten veranderen
Ook via milieubarometers maakt Trajectum inzichtelijk wat de impact van maatregelen is. “Door het beeldend te maken in dashboards wordt het makkelijker en leuker om aan duurzame doelen te werken”, merkt Hans. Dat dit ook goed kan samengaan met zinvolle dagbesteding voor cliënten, bewijst locatie Berkelland. “Zij realiseerden in 2024 een milieustraat waar cliënten aan het werk zijn en we zien daar al een significante verbetering in afvalscheiding. Bij de opening is via een aansprekende workshop op cliëntniveau aandacht besteed aan het hoe en waarom van afval scheiden. Dat sloeg aan, dus daar kunnen andere locaties ook hun voordeel mee doen. Want hoe belangrijk voorzieningen en technische maatregelen ook zijn, in de dagelijkse zorg en bedrijfsvoering komt het aan op het veranderen van onze gewoonten.”
Pijler 4: Samenwerken
De pijler samenwerken houdt in dat medewerkers elkaar opzoeken en kennis delen. Maar ook dat we samenwerken met andere zorgorganisaties.
Terugblik 2024
Door de regiovorming van Trajectum is een beweging gemaakt naar intensiveren van de samenwerking met netwerkpartners in de regio. In Oost en in Noord zijn dat verschillende partners. Zo willen we onze specialistische kennis delen en uitstroom stimuleren en dragen we in- en extern bij aan de juiste zorg op de juiste plek.
Het expertisenetwerk VG en verslaving Noord-Nederland met Alliade, De Zijlen, Vanboeijen en Trajectum is gericht op het verbeteren van de zorg voor cliënten met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. We bundelen kennis- en expertise gericht op verslaving, HR en in 2024 is een groep gestart die zich richt op psychisch kwetsbaren.
Sinds 1 mei 2024 werkt Trajectum in een pilot samen met Mediant om de crisiszorg te verbeteren. Het doel van deze samenwerking is om samen de beste crisiszorg te geven aan mensen die een verstandelijke beperking hebben. Deze mensen hebben nog geen Wlz-indicatie, maar hebben wel een IBS (inbewaringstelling) of CS (crisismaatregel) gekregen. Hierbij bieden we zoveel mogelijk maatwerk, waarbij de behoefte van de cliënt voorop staat. Het gaat om mensen die wonen in de Mediant-regio. In bijvoorbeeld Hengelo, Enschede, Ootmarsum of Goor. De pilot duurt zes maanden. Daarna kijken Trajectum en Mediant hoe het is verlopen. Op basis van de resultaten wordt besloten of de samenwerking wordt voortgezet.
Het landelijk rapport Kwaliteitsnetwerk FPC/K Cyclus 3, 2022 – 2024 is opgeleverd
De derde cyclus van het kwaliteitsnetwerk leidde tot verdieping en versterking van zowel het leeraspect als de samenwerking binnen de lerende praktijken van de fpc’s en fpk’s. De klinieken vertoonden continuïteit in hun sterke punten en lieten groei zien, waarbij uitdagingen uit de tweede cyclus zijn omgezet in successen in de derde cyclus. Zowel bekende als nieuwe voorbeelden van best practices en uitdagingen worden gedeeld in het rapport. [Landelijk rapport Kwaliteitsnetwerk FPC/K cyclus 3 – EFP]
Trajectum werkt al meer dan 20 jaar samen met Fivoor, Ipse de Bruggen en Stevig in de Borg. Het landelijk expertisecentrum De Borg is een samenwerkingsverband van deze vier door de overheid erkende SGLVG-instellingen. We zijn een lerend netwerk en werken samen aan de kwaliteit van zorg. In maart 2025 vond bestuurlijke visitatie over 2024 op kwaliteit met bestuurders van de Borg organisaties plaats. [ Expertisecentrum De Borg ]
Het project Pro is afgerond, maar de onvoorwaardelijke zorg voor onze Pro cliënten blijft. Samenwerkingspartners van Pro zijn ASVZ, Plurijn, Trajectum, Zilveren Kruis, VGZ en het CCE. De samenwerking richtte zich op onvoorwaardelijke zorg voor cliënten, wetenschappelijk onderzoek en het delen van kennis. Alles dat we ontwikkelden is te vinden op de website van de VGN.
Samenwerken rondom onderzoek naar fysieke leefomgeving
Het bewustzijn over de invloed van de fysieke omgeving op het welzijn van cliënten en medewerkers groeit. Maar het ontbreekt aan wetenschappelijke kennis om in de fysieke omgeving de juiste keuzes te maken. Daarom gaan Trajectum, Ipse de Bruggen en ’s HeerenLoo meer investeren in wetenschappelijk onderzoek. Samen met de Hogeschool Utrecht is het programma “Onderzoek Fysieke Leefomgeving” opgezet. Het onderzoek richt zich op volwassenen met een verstandelijke beperking en Moeilijk Verstaanbaar Gedrag (MVG) die woonzorg ontvangen.
Suzanne Leijendekkers, lid raad van bestuur Trajectum: “In het hart van onze aanpak ligt de overtuiging dat de fysieke omgeving een cruciale rol speelt in het welzijn van onze cliënten en van onze collega’s. Ik geloof sterk in de kracht van samenwerking. Door ons gezamenlijk te verdiepen in wetenschappelijk onderzoek streven we ernaar om niet alleen de kwaliteit van de zorg te verbeteren, maar ook een omgeving te creëren waarin zowel cliënten als medewerkers zich optimaal kunnen ontplooien.”
Ontwikkelingen GAA-N
We participeren binnen de MGZ vanuit G-AAN en hebben ongeveer 80 cliënten van de buitenlocaties aangesloten op Digicontact die de triage doet. Vanuit de actielijn datagedreven werken hebben we het afgelopen jaar gewerkt aan use-cases. Eén daarvan was bij Trajectum: het voorspellen van incidenten. We hebben webinars georganiseerd rondom datagedreven werken. Tevens inspiratiessessies vanuit de Universiteit van Twente om te komen tot een meerjarige samenwerking met hen op het gebied van datagedreven werken in relatie tot capaciteitsmanagement. En we hebben geparticipeerd in de landelijke subsidie call “learning community AI” met de Hanze, die toegekend is. Vanuit G-AAN participeert Trajectum hierin met eigen use case “samenvatten van gesprekken met AI.”
Kennis intern delen
Het Trajectum kenniscentrum speelt een belangrijke rol in het delen van kennis in de organisatie. Hiervoor worden maandelijkse kennislunches georganiseerd, waarin collega’s kennis delen over een onderwerp waarin zij zich vanuit hun werk of opleiding hebben verdiept. Bij deze online bijeenkomsten sluiten zo’n 50 collega’s aan. Ook hebben we een inspiratiemiddag gehouden over gezonde seksualiteit, waarbij 100 behandelaren, vaktherapeuten, psychiaters en andere belangstellenden aanwezig waren. Op deze middag werd de visie op gezonde seksualiteit gedeeld en konden deelnemers van een arts-VG (extern) meer leren over seksualiteit bij mensen met een LVB. Door het jaar heen hebben we, net als in eerdere jaren, kennis gedeeld via een nieuwsbrief, de kennissnack, en brengen we mensen samen in kennisnetwerken. Bij kennisnetwerken sluiten collega’s uit verschillende locaties aan, en wordt ook de verbinding gelegd met externe partijen, zoals het Borg-samenwerkingsverband. In een kennisnetwerk halen we zowel intern als extern kennis op, delen die en zorgen we voor de borging van kennis op zorginhoudelijke thema’s. Tot slot delen medewerkers van het kenniscentrum en uit het primair proces hun eigen kennis op conferenties, kennisfestivals, congressen, onderwijs en dergelijke. Hier delen we voorbeelden vanuit onze eigen praktijk, en halen we ontwikkelingen op die voor Trajectum interessant kunnen zijn.
In cijfers:
- 2 behandelmodules (opnieuw) erkend. Grip op Agressie (GoA) ambulant voor de eerste keer erkend door de erkenningscommissie justitiële interventies, GoA klinisch opnieuw erkend (elke 5 jaar opnieuw, al sinds 2013!).
- 18 wetenschappelijke publicaties, waarbij 1 of meerdere Trajectum auteurs. Daarvan 5 wetenschappelijke publicaties waarbij een Trajectum collega de eerste auteur is.
- 23 bezoeken en bijdrages aan conferenties, congressen, kennisfestivals etc.
Ontwikkelingen binnen deze pijler 2025
-
Proces in- door- en uitstroom is voor 2025 een speerpunt;
-
Continuïteit van zorg; samenwerken in de keten; heel veel ontwikkelingen met ketenpartners om in-door- en uitstroom te verbeteren. In regio Noord zijn we in gesprek met justitie om te kijken hoe justitiële cliënten doorgeplaatst kunnen worden;
-
Samenwerking met maatschappelijke organisaties;
-
Onderdeel van lerend netwerk; G-AAN.
-
Warme overdracht.
Interview met Jeroen van Oijen en Mirjam Wigboldus
‘Cliëntvraag meer centraal in organisatie van zorg’
De vorming van regio’s binnen Trajectum (eind 2023) heeft een impuls gegeven aan zowel de in- als externe samenwerking. ‘We werken hard om de cliëntvraag meer centraal te stellen in hoe we de zorg organiseren’, zegt Mirjam Wigboldus, die als directeur Zorg samen met collega-directeuren Petra van Gennip (Ontwikkeling) en Jeroen van Oijen (Bedrijfsvoering) deze taak op zich neemt in regio Oost. “Daarom stond het jaar 2024 vooral in het teken van verbinding.”
Met de regio’s Oost en Noord als nieuwe basis voor de organisatie van zorg, ontstaat er meer samenhang tussen de verschillende behandellocaties en -mogelijkheden. “We denken niet meer in sectoren, maar richten ons vooral op de trajecten die cliënten doorlopen en wat zij in welke fase nodig hebben”, legt Mirjam uit. “Zo werken we aan één duidelijke zorglijn, ook als iemand naar een andere groep of locatie gaat. We verwachten door deze aanpak de instroom, doorstroom én uitstroom van cliënten te verbeteren. Dit speerpunt binnen Trajectum blijft een grote uitdaging, al verwachten we stappen te maken door de zorg beter rondom cliënten te organiseren.”
Doorlopend behandeltraject
“Behandellocaties en afdelingen zijn geen eilanden”, vervolgt Mirjam. “Ze zijn deel van een groter geheel waarbinnen cliënten door passende behandeling kansen krijgen om binnen hun mogelijkheden te leren en te groeien. Daarom zien wij – naast de behandelprogramma’s zelf – óók zaken als zinvol werk, invulling van vrije tijd en een gezond, positief leefklimaat op de afdeling als onderdelen van een doorlopend behandeltraject.
Om medewerkers van deze visie bewust te maken én hen meer handvatten aan te reiken, zijn we in 2024 gestart om teams in regio Oost te trainen op tools als Triple-C en SafePath. Daarbij wisselen deelnemers van verschillende afdelingen onderling uit over hun aanpak. Dat blijkt inspirerend en zo leren medewerkers ook van elkaar.
Beweging naar buiten
Behandelmogelijkheden breder beschikbaar maken, reikt volgens Mirjam verder dan alleen Trajectum. “Daarom hebben we in regio Oost ook het samenspel met diverse ketenpartners in 2024 verder verdiept. Sinds augustus schuiven onze nieuwe idu-coördinatoren (in/door/uitstoom, red.) aan bij externe zorgtafels, om de mogelijkheden voor uitstroom te vergroten, passend bij het zorgtraject dat cliënten doorlopen. Als organisatie maken wij een transitie door van langdurig verblijf naar gerichte behandeling, waarbij we bewust een beweging naar buiten maken. De ondersteuningsbehoefte van cliënten is leidend in dat traject. Aan ons de uitdaging om de zorg daar zo goed mogelijk omheen te organiseren, intern én in samenspel met zorgpartners.”
Pijler 5: Informeren over resultaten
De pijler ‘Informeren over resultaten’ houdt in dat we eerlijk en duidelijk rapporteren over wat we doen. We reflecteren, leren en verbeteren continu.
Interview met Inge de Munck, functioneel applicatiebeheerder Planning & Control
‘Data helpt ons de zorg te verbeteren’
Het credo ‘meten is weten’ vindt Inge de Munck te kort door de bocht, want echt inzicht ontstaat pas als je verder kijkt. In haar rol als applicatiebeheerder en ontwikkelaar van Business Intelligence (BI) houdt zij zich vanuit de afdeling Planning & Control bezig met de vertaalslag van datastromen. “Cijfers hebben een signaalfunctie. Ze nodigen uit om goede vragen te stellen en zinvolle informatie boven tafel te krijgen, die kan helpen om de zorg te verbeteren.”
Het verhaal áchter de cijfers is waar het volgens Inge om gaat en om daar te komen, zijn technische applicaties en BI zeer behulpzaam. “Hoe beter wij de beschikbare feiten en cijfers vertalen naar zinvolle stuurinformatie, hoe beter we goede zorg kunnen faciliteren. Als we opvallende ontwikkelingen zien in bijvoorbeeld ziekteverzuim of incidenten, kan dat verder onderzocht worden. In de kern is zorg mensenwerk en goede datasystemen zijn daarbij ondersteunend. Daarom is die wisselwerking tussen inhoud en techniek zo belangrijk. Wij ontwikkelen passende BI-tools om dat proces zo soepel mogelijk te laten lopen.”
Bruikbare stuurinformatie
“Het begint aan de voorkant, waar we de registratie voor medewerkers zo makkelijk mogelijk willen maken”, legt Inge uit. “Vervolgens ontsluiten wij aan de achterkant via slimme koppelingen zoveel mogelijk data, om die vervolgens te vertalen in bruikbare stuurinformatie.” Een deel van de verzamelde feiten en cijfers is verplicht, zoals de forensische prestatie-indicatoren en de toepassing van dwangmaatregelen. Al kijkt Inge samen met de afdeling Zorgkwaliteit ook naar andere indicatoren die kunnen bijdragen aan inzicht en verbetering. “We zijn in 2024 gestart met een dashboard waarin we zaken als dossiervoering, behandeleffectiviteit en cliëntervaring zo goed mogelijk monitoren.”
Financiële flow
Naast zorgkwaliteit, risicomanagement en (cliënt)veiligheid is de financiële zorgadministratie ook een kernpunt bij de inzet van Business Intelligence. Inge: “Inzicht in de geldstromen is essentieel, dus ook die systemen blijven we verbeteren. In 2024 hebben we meters gemaakt met een nieuwe applicatie die financiële risico’s rondom declaraties in een vroeg stadium in kaart brengt. Zo worden mogelijke onduidelijkheden of fouten eerder aangepakt en verwachten we minder uitval bij de facturatie. Verder automatiseren we het technische proces zodanig dat datatransformaties voor 100 procent te traceren zijn, zonder dat er extra testen of controles nodig zijn. Hiermee tonen we richting o.a. de accountant aan dat onze stuurinformatie en beheersmaatregelen volledig zijn.”
Kwaliteitscijfers 2024
Hieronder staan de belangrijkste cijfers over 2024 op een rij.
Cijfers (forensische) zorg 2024
Aanbod zorgsettings Trajectum
3: Ambulant kwaliteitsstatuut sectie III – multidisciplinair
4: Outreachend
5: Klinisch (exclusief forensische en beveiligde zorg)
6: Forensische en beveiligde zorg – klinische zorg
7: Forensische en beveiligde zorg – niet klinische of ambulante zorg
Beveiligingsniveaus
0, 1, 2 en 3
Aantal cliënten in zorg
1962 (t.o.v. 1945 in 2023)
Aantal forensische cliënten
407 (t.o.v. 425 in 2023)
Verhouding aantal cliënten financieringsstromen 2024*
* Cliënten kunnen vanuit meerdere stromen worden gefinancierd. Het totale aantal is daardoor hoger dan het totale aantal cliënten in 2024.
Verhouding omzet financieringsstromen 2024
Scores Forensische prestatie indicatoren (peildatum 31-12-2024)
| Forensische prestatie indicator | Teller/noemer | Percentage | Norm (%) |
|---|---|---|---|
| Indicator 1 | |||
| Risicotaxatie ambulant | 41/59 | 69,49% | 60% |
| Risicotaxatie klinisch | 37/43 | 86,05% | 70% |
| Risicotaxatie FPC | 116/122 | 95,08% | 80% |
| Indicator 3 | |||
| Ernst van de problematiek ambulant | 52/54 | 77,78% | 60% |
| Ernst van de problematiek klinisch | 27/33 | 81.82% | 60% |
| Ernst van de problematiek FPC | 78/91 | 85.71% | 60% |
Forensische prestatie-indicatoren
(peildatum 31-12-2024)
We voldoen grotendeels aan de gestelde normen van de prestatie-indicatoren. Er is ruimte voor verbetering, met name voor onze ambulante zorg.
We leveren de cijfers van de forensische prestatie-indicatoren halfjaarlijks aan, maar we merken ook dat andere stuurinformatie ons meer richting en houvast geeft.
Wet zorg en dwang
Toepassing dwangmaatregelen
| Toegepaste Wzd-maatregel | 2023 | 202 | ||
|---|---|---|---|---|
| Totaal | Vrijwillig | Onvrijwillig | Totaal | |
| 1. Medische handelingen en therapeutische maatregelen | 214 | 138 | 90 | 228 |
| 2. Beperken van de bewegingsvrijheid | 2.168 | 1.718 | 745 | 2.463 |
| 3. Insluiten | 1.829 | 1.338 | 762 | 2.100 |
| 4. Uitoefenen van toezicht op betrokkene | 1.221 | 192 | 781 | 973 |
| 5. Onderzoek aan kleding of lichaam | 36 | 52 | 48 | 100 |
| 6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen | 313 | 112 | 227 | 339 |
| 7. Controleren op aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen | 676 | 251 | 550 | 801 |
| 8. Beperking van de vrijheid het eigen leven in te richten | 2.830 | 1.547 | 1.501 | 3.048 |
| 9. Beperken van het recht op ontvangen van bezoek | 291 | 63 | 143 | 206 |
| Forensische beperkingen: bewegingsvrijheid beperken | 484 | 161 | 360 | 521 |
| Forensische beperkingen: in de vrijheid het eigen leven in te richten | 230 | 143 | 198 | 341 |
| Forensische beperkingen: van het recht op het ontvangen van bezoek | 78 | 16 | 64 | 80 |
| Totaal | 8.611 | 5.731 | 5.498 | 11.200 |
Verdeling Wzd-toepassingen per categorie
Verdeling Wzd-toepassingen per regio
Naast de reguliere Wzd-maatregelen worden binnen Trajectum ook drie categorieën maatregelen gebruikt die specifiek zijn voor forensische cliënten. Dit noemen we de forensische beperkingen. Dit zijn maatregelen die voortkomen uit de forensische maatregel die een cliënt opgelegd heeft gekregen. Het reguliere stappenplan voor de Wzd geldt niet voor deze maatregelen.
Hoewel Trajectum ernaar streeft zo min mogelijk onvrijwillige zorg toe te passen, vraagt de behandeling van onze cliënten naar zorg op maat, waarbij het tijdelijk toepassen van onvrijwillige zorg nodig is om een zo passend mogelijk behandel- of leefklimaat te realiseren.
In 2024 is het totaal aantal Wzd-maatregelen met zo’n 6% toegenomen. De duur van de toepassing van deze maatregelen is met zo’n 13% gedaald ten opzichte van 2023. Het toenemen van het aantal Wzd-maatregelen zien wij juist als een goede trend. Dit omdat het doorstromen naar een minder beveiligde locatie vaak betekent dat op een aantal specifieke vlakken onvrijwillige zorg moet worden toegepast, wat tot meer maatregelen leidt. De totale kwaliteit van leven wordt echter beter, omdat de totale mate aan beperking vermindert.
Incident meldingen 2024
In 2023 en 2024 worden de meeste incidenten gemeld in de categorie “agressie”. In 2024 is er een stijging te zien.
De categorie agressie bestaat uit vier subcategorieën, waarvan de meest gemelde verbale agressie is. De procentuele verdeling tussen subtypes van agressie incidenten zijn over 2023 en 2024 vergelijkbaar. Uit reflectiegesprekken leiden wij af dat er meer bereidheid is geweest om agressie- incidenten te melden. De groei om te willen leren van incidenten begint immers bij het goed melden ervan.
Binnen de organisatie is systematisch aandacht voor het terugdringen van agressie-incidenten. Voor onze cliënten wordt de behandelmodule ‘Grip op Agressie’ GoA aangeboden. Het programma GoA richt zich op het verminderen en voorkomen van agressief (delict)gedrag en het vergroten van vaardigheden van de cliënt in het herkennen van en omgaan met spanning die leidt tot agressief gedrag. Tevens biedt het programma richtlijnen voor de dagelijkse bejegening van cliënten met agressieproblematiek. Het programma kan zowel individueel als in groepsverband worden aangeboden.
Om onze medewerkers nog beter te ondersteunen in het voorkomen van agressie (en beter aan te sluiten bij de cliënten) zijn een deel van de medewerkers in 2024 getraind in de methodiek Safepath en Triple C. Tevens heeft Trajectum een opvangteam dat ingezet kan worden na (agressie) incidenten en teams kan ondersteunen bij het herstel en de verwerking van heftige incidenten.
Een mooie trend is die van de medicatie. Er is een zichtbare daling van 32% naar 18 %. De belangrijkste oorzaak is het stoppen van het melden van incidenten van medicatie die cliënten in eigen beheer hebben. Hierbij kan gedacht worden aan huis- tuin- en keuken- medicatie (vitaminen, paracetamol enz). In 2024 is de Melding Incidenten structuur (commissies) geëvalueerd. Deze (proces)structuur is aangepast aan de huidige regio-indeling. Hierbij is aandacht geweest voor het melden van incidenten, het duiden van cijfers en het lezen van het incident dashboard. In 2025 vindt een bijscholingsdag voor de commissieleden plaats.
| Incidentmeldingen | 2023 | 2024 |
|---|---|---|
| Agressie | 44% | 51,3% |
| Arbeidsongeval | 0,1% | 0,1% |
| Automutilatie | 4,7% | 7,0% |
| Brand | 0,4% | 0,4% |
| Contrabande | 4,9% | 5,7% |
| Crimineel gedrag | 0,3% | 0,2% |
| Discriminatie | 0,2% | 0,5% |
| Medicatie | 32,3% | 18,9% |
| Medisch/somatisch | 1,8% | 1,8% |
| Ongeoorloofde afwezigheid | 2,9% | 2,1% |
| Overig | 0,6% | 0,6% |
| Overlijden | 0,0% | 0,1% |
| Seksueel grensoverschrijdend gedrag | 2,8% | 3,3% |
| Suïcidaal gedrag | 4,2% | 5,4% |
| Suïcide (poging/geslaagd) | 0,8% | 2,7% |
| Subtype Agressie | 2023 | 2024 |
| Agressie tegen objecten | 25% | 24% |
| Fysieke agressie | 19% | 19% |
| Passieve agressie | 5% | 7% |
| Verbale agressie | 51% | 50% |
Klachten
Trajectum wil cliënten goede zorg bieden waar cliënten tevreden over zijn. De klachtencommissie draagt bij aan dit doel. In 2024 ontvingen zij 73 ingevulde klachtformulieren van cliënten, met in totaal 100 klachten. Hiervan werden uiteindelijk 40 klachten ingetrokken en waren 18 klachten niet-ontvankelijk. De overige klachten zijn allemaal in behandeling genomen. In 2024 is 1 klager in het gelijk gesteld (peildatum 31-12-2024, enkele klachten zijn op deze peildatum nog in behandeling). De klager, wiens klacht gegrond is verklaard, heeft vanuit Trajectum een reactie op de uitspraak ontvangen. Ook de klachtencommissie heeft hier een afschrift van ontvangen.
Terugblik 2024
-
De aandachtsfunctionarissen Wet zorg en dwang (Wzd) zijn geschoold. Zij voeren gesprekken met collega’s over de vermindering van onvrijwillige zorg. Ook kijken ze naar alternatieven op locatie en ondersteunen ze bij de uitvoering hiervan.
-
Uit intern onderzoek is eind 2024 gebleken dat de kennis van de Wzd binnen de organisatie verhoogd kan worden. Scholing staat voor 2025 gepland.
-
De zorg die Trajectum biedt maakt dat het soms lastig is in de toepassing van de Wzd en de eisen die aan ons worden gesteld als aanbieder van forensische zorg. In 2024 ontstond het dilemma tussen individuele maatregelen en collectieve veiligheid. We hebben in dit geval gekozen voor veiligheid van medewerkers en cliënten.
-
Ontwikkeling van het nieuwe BI dashboard voor kwaliteitsindicatoren is gestagneerd door personele krapte. Tot die tijd maken we gebruik van het reeds bestaande systeem.
Focuspunten 2025
-
Afmaken Bi dashboard;
-
Pilot terugbrengen onvrijwillige zorg in regio Noord;
-
Inrichten team frisse blik: met dit team vragen we het perspectief van een niet bij de zorg betrokken professional op de toegepaste Wzd-maatregel;
-
Digitaal indienen klachten door cliënten;
-
Uitvoering verbeterplannen naar aanleiding van interne audit pijler 1.
Het bestuursverslag
De zorg voor en het behandelen van onze cliënten stond ook in 2024 voorop. Met aandacht voor het beantwoorden van concrete zorgvragen en tegemoetkomen aan de ondersteuningsbehoeften door het bieden van passende interventies. Tegelijkertijd hebben we veel tijd besteed aan de uitwerking van onze meerjarenbeleidsrichting 2024-2026. Zo kunnen we er ook in de toekomst voor zorgen dat cliënten alles uit zichzelf halen. En dat medewerkers graag bij ons werken.
2024 stond ook in het teken van 20 jaar Trajectum. Het festival of Happy Hearts op 13 september 2024 was daarbij een hoogtepunt. Tijdens deze dag van kennisuitwisseling en samenzijn, is gevierd wat we in 20 jaar Trajectum hebben bereikt voor onze cliënten en medewerkers. Ook onze cliënten hebben via diverse activiteiten het twintigjarig bestaan met ons meegevierd.
We bedanken onze medewerkers en vrijwilligers die elke dag weer klaarstaan. Zij zetten zich iedere dag in voor onze cliënten en een veilige samenleving. Ook willen we de raad van toezicht en de adviesraden bedanken voor hun waardevolle bijdragen. De centrale en decentrale cliëntenraad, de verwanten- en de ondernemingsraad hebben elk op hun eigen manier een belangrijke rol gespeeld. We zijn blij dat met de komst van Inge van Balkom de raad van bestuur weer compleet is en er een goede samenwerking is.
Raad van bestuur
Focus op samenwerking
De samenwerking binnen Trajectum verdient een grote pluim. Hierbij gaat het om de samenwerking tussen cliënt, verwant en medewerker. En om de samenwerking tussen de organisatieonderdelen onderling en met de samenwerkingspartners. We zoeken elkaar steeds meer op in een open dialoog.
Die samenwerking is ook terug te zien in de regio. We hebben onze organisatie zo ingericht dat we verbonden zijn met andere zorgorganisaties in de regio. Het doel is dat wij de zorg bieden waar wij goed in zijn. En dat we andere zorg overlaten aan andere zorgpartijen. We gaan deze samenwerking nog verder uitbreiden zodat onze cliënten de zorg krijgen die het beste bij hen past.
Beste werkgever
We zorgen voor een werkomgeving waarin iedereen zich welkom, veilig en uitgedaagd voelt. Alle nieuwe collega’s worden hartelijk ontvangen. We bieden scholing en training aan. En ontwikkelen nieuwe kennis en doen mee met wetenschappelijk onderzoek.
We zijn blij dat steeds meer zorgmedewerkers die als zzp’er werkte, de overstap hebben gemaakt naar een vast dienstverband bij Trajectum. Dit bevordert de kwaliteit van zorg, continuïteit en het vertrouwde gezicht voor de cliënt en verlaagt de kosten. We blijven onderzoeken wat belangrijk is voor onze medewerkers en hoe we zaken beter kunnen regelen.
Zuinig met alles en iedereen
Zuinig zijn met alles en iedereen. Dat is ons motto als het gaat om duurzaamheid. We hebben onze handtekening gezet onder de Green Deal 3.0. We zijn begonnen met het uitvoeren van de Milieuthermometer Zorg. En in verschillende projecten gaan we aan de slag voor verbetering van klimaat, milieu en gezondheid en vitaliteit van onze medewerkers en cliënten.
Klik hieronder op een van de blokken voor een korte terugblik of bekijk het uitgebreider bestuursverslag. Het gehele bestuursverslag en de jaarrekening hebben wij gedeponeerd bij Jaarverantwoording zorg.
Bestuursverslag hoofdstuk 1:
Waar staan wij voor?
Waar staan wij voor?
Wij vinden dat iedereen ertoe doet. We helpen mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) en onbegrepen en risicovol gedrag. Onze cliënten zijn allemaal anders en hebben hun eigen talenten. Bij Trajectum kunnen zij de beste versie van zichzelf worden. Ze zijn welkom, ook als ze nergens anders terecht kunnen. Daardoor maken we mensen en de maatschappij elke dag een beetje beter.
Mensen krijgen bij ons persoonlijke zorg: voor iedere cliënt kijken we wat hij of zij precies nodig heeft. We geven de cliënt de juiste behandeling. Daarnaast luisteren we naar zijn of haar wensen. Als iets niet lukt, hebben we daar begrip voor. En we zorgen voor veiligheid. Voor cliënten, medewerkers en voor de samenleving.
Bestuursverslag hoofdstuk 2:
Wat hebben we bereikt?
Wat hebben we bereikt?
In 2024 is veel bereikt. Een paar voorbeelden: het project Modulair Behandelen is verder doorontwikkeld, het aantal zzp’ers is afgenomen, de ambities voor de digitaliseringsstrategie zijn vastgesteld en het strategisch vastgoedplan heeft verder vorm gekregen.
Ook hebben we inmiddels een stevige landelijke vertegenwoordiging (in de brancheorganisaties, richting zorgkantoren, ministeries en inspecties) en in de regio (in diverse samenwerkingen met collega-instellingen en gemeenten).
En ten slotte het allerbelangrijkste: we bieden dagelijks veilige, ontwikkelingsgerichte en bij de persoon passende zorg. Als raad van bestuur zijn wij blij met deze mooie resultaten en gaan wij verder op het ingeslagen pad.
Bestuursverslag hoofdstuk 3:
Ondernemingsstructuur en personele bezetting
Trajectum heet officieel Stichting Trajectum en is gevestigd in Zwolle. De raad van bestuur bestuurt de stichting. De raad van bestuur bestond in 2024 uit drie personen en staat onder toezicht van de raad van toezicht, die uit vijf personen bestaat.
Sinds 1 oktober 2023 zijn de ambulante zorg, specialistisch verblijf en klinisch behandelen ondergebracht in een regio Noord en Oost met een eigen regiodirectie. Naast de regiodirecties is er een stafdirectie.
Hoe de rest van de organisatie in elkaar zit, zie je in de afbeelding hiernaast.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Feiten en cijfers medewerkers
Aantal fte's ultimo 2024 per leeftijdscategorie
Aantal fte's ultimo 2023 per leeftijdscategorie
Ziekte (verzuim) 2024
| Verzuim Categorie Vernet | 2024 | 2023 |
|---|---|---|
| 1. Kort verzuim | 1,71% | 2,01% |
| 2. Middellang verzuim | 0,98% | 1,02% |
| 3. Lang verzuim | 4,24% | 3,73% |
| 4. Extra lang verzuim | 0,91% | 0,85% |
| 5. Extreem lang verzuim | 0,00% | 0,01 % |
| Totaal | 7,84% | 7,62% |
Ultimo 2024 waren 130 vrijwilligers actief voor Trajectum (2023: 141).
Gemiddeld ziekteverzuim (exclusief zwangerschap) per verzuimduur categorie op basis van de definities van Vernet.
Bestuursverslag hoofdstuk 4:
Opbrengst en kosten
De afgelopen jaren hebben we er hard aan gewerkt om onze geldzaken goed onder controle te hebben. Tegelijkertijd willen we onze cliënten zorg blijven bieden van de beste kwaliteit. Dat is gelukt. Daardoor bereikten we in 2024 onze financiële doelen.
In totaal was de opbrengst 171,7 miljoen, een stijging van 7% ten opzichte van 2023. Deze stijging kwam door hogere tarieven en meer cliënten. Tegelijkertijd is het gelukt om onze kosten laag te houden.
Doordat we onze geldzaken goed op orde kregen, konden we beginnen met een aantal ontwikkelingen. We verbeterden daarmee onze samenwerkingen en werkwijzen.
Bestuursverslag hoofdstuk 5:
Risico’s voor de organisatie
Van buitenaf en van binnenuit zijn er altijd risico’s. Die kunnen ervoor zorgen dat het minder goed gaat met de organisatie. De afgelopen jaren heeft Trajectum grote stappen gezet om interne risico’s te verbeteren. Bij cliënten zijn afspraken gemaakt over clientveiligheidsrisico’s. Wat we verder in 2024 hebben afgesproken zie je in onderstaande tabel.
Overzicht risicomanagement 2024
| Strategische risico’s |
|---|
| Personeelstekort bij onmisbare banen (persoonlijk begeleiders, verpleegkundigen, artsen). |
| Hoog verloop van personeel doordat de werkdruk hoog is en onvoldoende technologie wordt ingezet om werkdruk te verlagen. |
| Het niet kunnen voldoen aan de maatschappelijke verwachtingen van zorg aan cliënten met een complexe zorgvraag. |
| Incidenten door gedrag van cliënten met ernstig/blijvend letsel (calamiteiten). Ongewenst gedrag van medewerkers onderling en richting cliënten. |
| Cyberincidenten zoals hacking, ransomware, malware en datalekken. Het niet kunnen bewerkstelligen van een goede communicatie en samenwerking met de mensen om de cliënt heen (netwerk en familie). |
| Reputatierisico’s door incidenten of lange wachtlijsten. De ontwikkeling van vastgoed en de impact die dit heeft op de organisatie en het personeel (langdurig overlast en financiën). |
| Technologie kan onvoldoende ingezet worden door de lagere veranderingsbereidheid bij de medewerkers m.b.t. de adoptie van nieuwe automatiseringstools. |
| Afname van de landelijk beschikbare zorgfinanciering uit hoofde van de WLZ en ZVW waarbij keuzes gemaakt moeten worden m.b.t. een duurzame bedrijfsvoering en zorgverlening. |
Bestuursverslag hoofdstuk 6:
Privacy en beveiliging
In 2024 zijn verdere stappen gemaakt in het beheersen van informatieveiligheid- en privacyrisico’s.
We vinden digitale beveiliging en privacy erg belangrijk, daarover zijn duidelijke afspraken gemaakt. En die afspraken worden ook zorgvuldig gecontroleerd. De basis is goed op orde bij Trajectum. We blijven de ontwikkeling hierin volgen.
Bestuursverslag hoofdstuk 7:
Goed voor mens, klimaat en maatschappij
Niet alleen willen we de beste zorg bieden aan cliënten. We willen ook goed zijn voor het klimaat (duurzaamheid) en de maatschappij (maatschappelijk verantwoord ondernemen). We werken dagelijks aan een gezonde, veilige en toekomstbestendige omgeving voor onze cliënten, medewerkers en de maatschappij. Dit gebeurt door bewuste keuzes te maken op het gebied van milieu, energie, vitaliteit en mobiliteit.
In 2024 zijn belangrijke stappen gezet om duurzaamheid concreter en zichtbaarder te maken binnen Trajectum. Van de inzet van Green Teams tot de implementatie van milieumetingen en de start van de CO₂-routekaart. Er wordt niet alleen gewerkt aan een duurzame toekomst, maar er wordt ook nu al impact gemaakt.
Bestuursverslag hoofdstuk 8:
Onderzoek en ontwikkeling
Trajectum wil een organisatie zijn die uitstekende zorg biedt aan cliënten met complexe problemen. Zij wil daarin ook vooroplopen. Dat vraagt om voortdurende ontwikkeling en vernieuwing van onze zorg. Het Kenniscentrum van Trajectum speelt daarin een grote rol.
Trajectum investeert in onderzoek en innovatie met een Kenniscentrum waarbinnen onderzoekers, programmaleiders en projectleiders samen werken aan professionele en wetenschappelijk onderbouwde behandeling en begeleiding voor onze cliënten.
Het Kenniscentrum draagt bij aan de kwaliteit van zorg en de professionaliteit van de organisatie door het doen van onderzoek, en het (door)ontwikkelen van zorgprogramma’s, producten en interventies. Daarbij wordt ingespeeld op vragen uit de praktijk om zo tot nieuwe modules, toepassingen of bewezen effectiviteit te komen. Ook wordt kennis of innovatieve toepassingen uit het veld opgehaald en getoetst aan de praktijk van Trajectum.
Bestuursverslag hoofdstuk 9:
Wie zit er in het bestuur?
De raad van bestuur bestond tot 1 maart 2024 uit twee leden, te weten Dick de Wit (voorzitter) en Suzanne Leijendekkers (tijdelijk lid tot 1 mei 2025) ). Per 1 maart 2024 is Inge van Balkom (lid, psychiater en onderzoeker) toegetreden tot de raad van bestuur. De raad van toezicht controleert het werk van het bestuur. In de raad van toezicht zaten in 2024 5 leden.
Bestuursverslag hoofdstuk 10:
Meebeslissen door cliënten en medewerkers
We vinden het belangrijk dat cliënten meebeslissen over hun eigen zorg. Daarom hebben we hier afspraken over gemaakt. Er is een centrale cliëntenraad en per locatie zijn er ook cliëntenraden.
De centrale cliëntenraad heeft in 2024 meebeslist over bijvoorbeeld:
- Nieuwe voorzitter raad van toezicht
- Afspraken over drugs en alcohol
- Vergoedingen voor dagbesteding
- Plannen voor gebouwen
- Rookbeleid
- Samenwerken met andere organisaties
- Geldzaken
Trajectum heeft ook een ondernemingsraad. Deze groep medewerkers denkt mee over onderwerpen die voor medewerkers belangrijk zijn.
De ondernemingsraad heeft in 2024 meebeslist over bijvoorbeeld:
- De overgang naar het eigen risicodragerschap ziektewet.
- De inzet van de Inhoudelijk Programmaleider.
- De nieuwe voorzitter raad van toezicht.
- De nieuwe directeur Ontwikkeling Noord.
Bestuursverslag hoofdstuk 11:
Betrokken organisaties en personen
Met alle betrokken organisaties en personen van Trajectum wordt vormgegeven aan de toekomst: met onze cliënten, hun verwanten, onze partners en financiers, en vooral met elkaar, de medewerkers van Trajectum. Cliënten worden geholpen door beter samen te werken en processen goed in te richten. Ook wordt samengewerkt met andere organisaties in de regio. Op die manier wordt gebruikt gemaakt van elkaars deskundigheid.
Maar we vinden het ook belangrijk om een goede relatie te hebben met deze organisaties en personen (stakeholders):
- Families en vertegenwoordigers van cliënten
- Huisartsen in de regio
- Overheden zoals ministeries, organisaties die toezicht houden en gemeentes
- Organisaties die ons betalen
- Organisaties die regels voor ons maken
Bestuursverslag hoofdstuk 12:
Aan welke afspraken houden we ons?
Bij Trajectum houden we ons aan regels en afspraken. Bijvoorbeeld over ons gedrag, de taakverdeling en wat we belangrijk vinden. Dat was in 2024 niet anders.
De regels en afspraken hebben we vastgelegd in deze documenten:
- statuten;
- reglement raad van bestuur;
- reglement raad van toezicht;
- reglement auditcommissie Financiën;
- reglement commissie Kwaliteit van Veiligheid en Zorg.
We houden ons ook aan de Governancecode Zorg. Hier zijn veel zorgorganisaties bij aangesloten. Daarnaast is er het Kwaliteitskader Trajectum. Dit plan helpt ons focussen op wat we belangrijk vinden: goede en gastvrije zorg leveren die over 20 jaar ook betaalbaar is. Elk jaar vertellen we in het Kwaliteitskader hoe we daar ons best voor hebben gedaan.
Bestuursverslag hoofdstuk 13:
Vooruitblik 2025
In 2023 maakten we een groot plan voor 2024, 2025 en 2026: het meerjarenbeleidsplan. Drie onderwerpen staan hierin centraal: aantrekkelijke werkgever, effectieve behandeling en zuinig met alles en iedereen.
Aantrekkelijke werkgever
Het is steeds lastiger om personeel te vinden. Daarom willen we ervoor zorgen dat medewerkers ons vinden én bij ons blijven werken. We willen duurzaam en slimmer gaan werken. En hiermee met minder personeel toch dezelfde kwaliteit zorg leveren.
Effectieve behandeling
In 2025 wordt passende zorg vormgegeven vanuit Modulair Behandelen. De teams weten volgens welke werkwijze gewerkt wordt. Sommige teams werken al zo en zijn bijvoorbeeld begonnen met Startdiagnostiek. Via de pilot ‘vermindering onvrijwillige zorg’ wordt onderzocht welke alternatieve mogelijkheden er zijn voor cliënten om onvrijwillige zorg te voorkomen.
Door intensief samen te werken in de regio en in het netwerk en door onze kennis warm en royaal te delen, draagt Trajectum bij aan goede zorg, door goede zorgverleners, op de beste plaatsen, met daarnaast aandacht voor wat er in de regio nodig is.
Zuinig op alles en iedereen
In 2025 wordt verder ingezet op het terugbrengen van de CO2 -uitstoot. Daarnaast wordt gewerkt aan het vergroten van bewustwording en gedragsverandering en het faciliteren van initiatieven die bijdragen aan een groenere toekomst. Tevens worden in 2025 vervolgstappen gezet om te komen tot een rookvrije zorgomgeving, waarin zowel cliënten als medewerkers worden ondersteund in het stoppen met roken. En we helpen cliënten en medewerkers met het bereiken van een gezonde leefstijl.
